M&A là gì? Lợi ích của M&A và thương vụ tại Việt Nam [2022]

Hoạt động mua bán sáp nhập M&A đang trở thành trào lưu đầu tư mới đầy tiềm năng trong thời gian vừa qua. Các thương vụ không ngừng gia tăng giữa những đối tác trong và ngoài nước, đồng thời quy mô và các thương vụ ngày càng lớn.

Để tìm hiểu kỹ hơn về M&A các doanh nghiệp cần chú ý điều gì?

I, M&A là gì ?

M&A là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh Mergers and Acquisitions. M&A là hoạt động nhằm nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp thông qua việc hợp nhất hoặc mua lại giữa hai hoặc nhiều doanh nghiệp để sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A mua bán và sáp nhập
M&A mua bán và sáp nhập

Mergers (Sáp nhập): là hình thức liên kết giữa các công ty nói chung có cùng quy mô với nhau để tạo ra một ngành kinh doanh  mới. Công ty hợp nhất chuyển giao toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp cho công ty hợp nhất và chấm dứt sự tồn tại của công ty hợp nhất để trở thành một công ty mới.

Acquisitions (Mua lại): là sự kết hợp mà công ty lớn hơn sẽ mua lại những công ty nhỏ hơn và yếu hơn, những công ty bị mua lại này sẽ giữ nguyên tình trạng pháp lý cũ và công ty mua lại sẽ có quyền sở hữu hợp pháp đối với công ty mà bạn vừa mua.

II, Lợi ích của M&A đem lại cho doanh nghiệp:

M&A trên thế giới cũng như M&A tại Việt Nam  được công nhận là đã tạo ra giá trị gia tăng (synergy value) bằng cách giảm chi phí, mở rộng thị phần, tăng doanh thu hoặc tạo  cơ hội tăng trưởng mới. Giá trị cộng hưởng của mỗi thỏa thuận M&A sẽ giúp cải thiện hiệu quả kinh doanh  và giá trị kinh doanh  sau M&A.

Nâng cao quy mô kinh doanh: Hoạt động mua bán và sáp nhập  sẽ giúp công ty thâm nhập  thị trường mới,  thêm dòng sản phẩm mới hoặc mở rộng phạm vi phân phối, mở rộng chi nhánh và văn phòng giao hàng. Dịch thuật, dự án … Việc tăng quy mô kinh doanh và đẩy mạnh phân phối hàng hóa  cũng sẽ giúp các công ty chiếm được thị phần lớn hơn. 

Giảm chi phí con người: Thật vậy, khi hai hoặc nhiều người chơi hợp nhất, các công việc phải được giảm bớt, đặc biệt là các công việc gián tiếp. Do đó, M&A sẽ là cơ hội để các công ty lựa chọn những vị trí  kém hiệu quả hơn, các công ty sẽ có cơ hội  tiếp nhận  lao động có tay nghề và  kinh nghiệm.

 Cải thiện nguồn lực tài chính: Một trong những lợi ích quan trọng nhất trong công việc của M&A  là sức mạnh  tài chính của công ty sẽ được cải thiện  đáng kể. Sau M&A, các công ty sẽ có nhiều vốn hơn để sử dụng và có khả năng tiếp cận  vốn, chia sẻ rủi ro và cải thiện tính minh bạch  tài chính. 

Nâng cao trình độ công nghệ – kỹ thuật: Nhờ có M&A, các công ty có thể tận dụng công nghệ hoặc kỹ thuật của người khác để tạo lợi thế cạnh tranh. Hơn nữa, nguồn vốn dồi dào cũng là một trong những điều kiện thuận lợi để họ trang bị những công nghệ hiện đại để kinh doanh.

III, Các hình thức M&A phổ biến:

Tùy theo chức năng của các công ty thành viên, tính chất của việc mua bán và sáp nhập: Hoạt động của M&A có thể được phân thành 3 hình thức: M&A ngang, M&A dọc và M&A kết hợp.

  • Horizontal M&A (Theo chiều ngang) là hình thức sáp nhập và mua lại giữa các công ty cung cấp các sản phẩm và dịch vụ giống nhau hoặc tương tự cho người tiêu dùng cuối cùng, tức là trong cùng một ngành và trong cùng một giai đoạn sản xuất. Trong trường hợp này, các công ty thường là đối thủ cạnh tranh trực tiếp.

Ví dụ: Vào tháng 1 năm 2016, Toyota thông báo rằng họ sẽ mua lại Daihatsu (thương hiệu xe hơi đầu tiên được thành lập tại Nhật Bản). Phương pháp này của Toyota được cho là sẽ hiện thực hóa việc mở rộng quy mô sản xuất các mẫu xe cỡ nhỏ tại địa phương.

  • Vertical M&A (Theo chiều dọc) được thực hiện với mục đích kết hợp hai công ty trong cùng một chuỗi giá trị sản xuất cùng một dịch vụ và dịch vụ tốt, nhưng điểm khác biệt duy nhất là giai đoạn sản xuất mà họ vận hành.

Ví dụ: Một công ty chuyên phân phối săm lốp có thể hợp nhất với một công ty khác chuyên sản xuất cao su. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tránh bị gián đoạn bởi nhà cung cấp, hạn chế chi phí trung gian.

  • Hợp nhất M&A (Conglomerate) là hình thức sáp nhập và mua lại để hình thành các tập đoàn. Sáp nhập tập đoàn diễn ra giữa các công ty phục vụ cùng một khách hàng trong một ngành cụ thể, nhưng họ không cung cấp các sản phẩm và dịch vụ giống nhau. Các sản phẩm của họ có thể bổ sung cho nhau, các sản phẩm đi cùng nhau, nhưng không phải là sản phẩm giống nhau về mặt kỹ thuật.

Ví dụ, nếu một công ty nệm sáp nhập với một công ty chăn ga gối đệm, nó sẽ được gọi là sáp nhập tập đoàn vì chúng là những sản phẩm bổ sung, thường được mua cùng nhau. Chúng thường được tạo ra để tạo sự thuận tiện cho người tiêu dùng, vì việc bán các sản phẩm này với nhau sẽ dễ dàng hơn.

IV, Các thương vụ M&A tại Việt Nam

Theo thống kê có trên 4.000 thương vụ, với tổng giá trị mua bán và sáp nhập (M&A) đạt 48,8 tỷ USD được thực hiện trong giai đoạn 2009-2018. Hãy cùng Bancafin điểm qua một vài những thương vụ M&A “đình đám” mới nhất trong thời gian qua tại nước ta.

  • ThaiBev và Sabeco

Thương vụ M&A giữa ThaiBev – Một trong những công ty nước giải khát lớn của Đông Nam Á, đồng thời là công ty giải khát lớn nhất Thái Lan với Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO). Đây là thương vụ M&A lớn nhất từ trước đến nay của ngành bia Châu Á với giá trị 4,8 tỷ USD từ việc ThaiBev mua lại 53,59% cổ phần của Sabeco.

Đây là bước đi nhằm chiếm lĩnh thị trường Việt Nam của “ông lớn ngành giải khát” Thái Lan khi Sabeco là một trong những thương hiệu bia nổi tiếng nước ta với 41% thị phần.

  • GIC Private Limited và Vinhomes

Tháng 4/2018, quỹ đầu tư GIC Private Limited của Chính phủ Singapore hoàn thành xong thương vụ M&A với Vinhomes – một công ty thành viên khác thuộc tập đoàn Vingroup, với giá trị thương vụ là 1,3 tỷ USD. Đây là một thương vụ lớn trong lĩnh vực Bất động sản đầu năm nay. Theo đó, GIC thực hiện thương vụ được diễn ra với 2 hình thức là đầu tư mua cổ phần của Vinhomes và cung cấp một công cụ nợ cho Vinhomes (như khoản cho vay) để thực hiện các dự án. Credit Suisse (Singapore) Limited là đơn vị tư vấn của thương vụ này.

  • Central Group – Big C

Central Group – Tập đoàn đến từ Thái Lan đã đầu tư 1,14 tỷ USD để sở hữu Big C Việt Nam vào quý 2/2016 để thâu tóm thị phần mảng bán lẻ tại Việt Nam. Trước đó, Central Group đã mua lại tỷ lệ cổ phần chi phối với Nguyễn Kim, hệ thống phân phối hàng điện tử hàng đầu; và sau đó Nguyễn Kim là đơn vị mua lại Zalora Việt Nam.

Những thương vụ M&A trong ngành khách sạn tại Việt Nam

  • Công ty điện tử Hanuel Hà Nội mua lại 70% cổ phần khách sạn 5 sao Deawoo

Giá trị của thương vụ này vẫn không được tiết lộ. Khách sạn Deawoo thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp Hàn Quốc. Khách sạn này nằm ở vị trí rất đắc địa, ngã tư Kim Mã, Liễu Giai, bên cạnh công viên Thủ Lệ.

  • Tập đoàn BRG mua lại khách sạn Hilton Opera Hà Nội

Thương vụ mua lại khách sạn Hilton Opera Hà Nội chỉ được thông báo sau khi hoàn tất. Tập đoàn BRG đã giành quyền sở hữu khách sạch Hilton từ các đối tác của Đức và Áo.

  • Tập đoàn Sovico mua lại khu resort 5 sao Furama Đà Nẵng, Ana Mandara và An Lâm Ninh Vân Bay.

Vào thời điểm Furama được chuyển giao sang cho tập đoàn Sovico, hầu như tất cả các khách sạn 5 sao từ Bắc chí Nam đều do các tập đoàn nước ngoài quản lý. Tập đoàn Sovico được góp vốn bằng quyền sử dụng đất sẵn có. Tiếp theo đó, tập đoàn này cũng thâu tóm thêm 2 khu nghỉ dưỡng tại Nha Trang là: Ana Mandara và An Lâm Ninh Vân Bay.

  • Công ty CP Du lịch Thiên Minh mua lại hệ thống khách sạn, khu nghỉ dưỡng ở Victoria ở Việt Nam và Campuchia.

Chuỗi 6 khách sạn – khu nghỉ dưỡng Victoria được công ty Thiên Minh mua lại gồm: Victoria Hội An Beach Resort & Spa; Victoria Cần Thơ Resort; Victoria Phan Thiết Beach Resort & Spa; Victoria Sapa Resort & Spa; Victoria Châu Đốc Hotel và Victoria Angkor Resort & Spa (Campuchia).

  •  Mường Thanh mua lại khách sạn Phương Đông

Các nhà đầu tư khách sạn Mường Thanh đã mua lại 53,4% cổ phần của khách sạn Phương Đông.

Kết nối fanpage để được tư vấn trực tuyến: Bancafin

Hoặc gọi ngay: 0917080810 – 0968080810